Rau bò khai là gì?
Rau bò khai, còn được gọi là rau bồ khai, rau khai, rau ngót leo, dây hương, rau dạ hiến, là một loại rau rừng đặc sản của người dân miền núi vùng Tây Bắc. Loại rau này mọc dại trên rừng, nhưng đã được “thuần hóa” thành nông sản hàng hóa và dần dần được nhân giống ở các tỉnh Tuyên Quang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên,…
Đặc điểm và hương vị
Thân cây rau bò khai nhỏ, có thể dài tới 5-6m, có tua cuốn trông giống với dây su su, nhưng mảnh mai và giòn hơn. Lá màu xanh non tơ, hình dáng hao hao giống hình trái tim, lá cây nhỏ hơn lá su su. Mùi vị của rau bò khai có mùi hơi khai nồng đặc trưng, nên người ta thường rửa sạch, vò nát với muối rồi rửa sạch để khử mùi trước khi ăn.
Mùa thu hoạch
Cây rau bò khai sống bám vào cây lớn hoặc mọc tự nhiên quanh năm ở vách núi, bìa rừng; còn mùa thu hoạch thường rơi vào tháng 2 và tháng 9 hàng năm.
Giá bán
Rau bò khai có triển vọng thu lợi nhuận cao nhờ các tiềm năng về công dụng của loại cây này. Hiện trên thị trường, loại rau này có bán ở các nhà hàng chế biến món ăn đặc sản hoặc ở một số siêu thị bán giá khoảng 90.000-100.000 vnđ/1kg rau tươi.
Công dụng của rau bò khai
Theo kinh nghiệm dân gian của đồng bào miền núi ở Tuyên Quang, rau bò khai có nhiều công dụng chữa bệnh, bao gồm:
– Viêm đường tiết niệu, tiểu tiện không thông
– Viêm gan do siêu vi ở phụ nữ và trẻ em
– Sỏi thận
– Nóng trong, thải độc tố cơ thể
– Chữa chứng mất ngủ, tiểu đêm
Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu y khoa nào chứng minh được tác dụng chữa bệnh rõ ràng của rau bò khai đối với các bệnh lí trên, do đó không nên uống nước cây rau bò khai thay luôn nước lọc trong thời gian dài.
Hướng dẫn chế biến 4 món ngon từ rau bò khai
1. Rau bò khai xào tỏi
– Nguyên liệu:
– 1 kg rau bò khai
– 2 muỗng dầu ăn
– 2-3 tép tỏi
– Gia vị: muối, nước mắm, mì chính
– Sơ chế:
– Nhặt rau chỉ lấy phần ngọn, đem đi rửa sạch để ráo
– Vò lá rau khai cùng muối, rồi rửa lại với nước để loại bỏ mùi khai
– Tỏi bóc vỏ, đập dập
– Chế biến:
– Cho 2 muỗng dầu ăn phi thơm tỏi
– Sau khi tỏi đã vàng và dậy mùi thơm, bạn cho rau vào xào đều tay dưới lửa lớn
– Cuối cùng nêm nếu cho gia vị vào vừa ăn rồi tắt bếp
2. Rau bò khai xào trứng
– Nguyên liệu:
– 1 nắm rau bò khai
– 2 muỗng dầu ăn
– 3 củ hành
– Bột tiêu
– 2 quả trứng
– Gia vị: muối, nước mắm, mì chính
– Sơ chế:
– Lấy phần ngọn rau, vò kỹ rồi rửa sạch lại với nước rồi sắt/cắt nhỏ
– Lột vỏ hành củ, băm nhỏ
– Đập 2 quả trứng vào chén để đánh tan cùng gia vị, tiêu hành và ít muối
– Chế biến:
– Cho dầu ăn để phi hành thơm, rồi cho rau vào xào cho tới khi gần chín thì cho trứng vào
– Xào rau và trứng đều tay, cho thêm gia vị để nêm nếm vừa ăn thì tắt bếp
3. Rau bò khai xào mì
– Nguyên liệu:
– 1 nắm rau bò khai
– 2 muỗng dầu ăn
– 3 củ hành
– 1 gói mì
– Gia vị: muối, nước mắm, mì chính
– Sơ chế:
– Bạn nhặt rau rồi vò kỹ với muối, rửa sạch lại với nước để khử mùi
– Đun nước sôi để chần mì gói trong 2-3 phút
– Lột vỏ hành củ, băm nhỏ
– Chế biến:
– Phi hành thơm, rồi xào rau dưới lửa lớn, khi rau sắp chín nêm gia vị vào
– Khi sắp tắt bếp, cho mì đã trụng vào chảo đảo đều cùng rau
4. Rau bò khai luộc lợi tiểu
– Nguyên liệu:
– 1 nắm ngọn lá bò khai
– 1 lít nước sạch
– Cách thực hiện:
– Lọc lấy phần ngọn non tươi, rửa sạch; sau đó đun sôi thả vào nước sôi luộc rau trong 3-5 phút
– Vớt rau ra đĩa rồi thưởng thức
Kết luận
Rau bò khai là một loại rau rừng độc đáo với hương vị đặc biệt và công dụng chữa bệnh. Nếu có dịp du lịch các tỉnh thành miền núi phía bắc, bạn có thể thử các món ăn từ loại rau lạ này. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh được tác dụng chữa bệnh rõ ràng của rau bò khai, do đó không nên sử dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
