Say nắng là gì?
Say nắng là một tình trạng y tế nghiêm trọng xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng cao, thường do tiếp xúc kéo dài với nắng nóng hoặc gắng sức hoạt động quá mức trong điều kiện nhiệt độ cao. Đây là dạng chấn thương nhiệt nghiêm trọng nhất và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây ra say nắng
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng.
- Hoạt động thể chất quá mức trong điều kiện thời tiết nóng bức.
- Chế độ dinh dưỡng kém, thiếu nước và các chất dinh dưỡng khác.
Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị say nắng
- Trẻ em: Hệ thống thần kinh trung ương chưa phát triển đầy đủ.
- Người lớn tuổi (trên 65 tuổi): Hệ thống thần kinh trung ương suy yếu.
- Người mắc bệnh mạn tính: Bệnh tim, phổi, thận, tăng huyết áp, tiểu đường.
- Người có sức chịu đựng kém: Trẻ nhỏ, người già yếu, người làm việc trong môi trường nắng nóng.
Các dấu hiệu và triệu chứng của say nắng
- Nhiệt độ cơ thể tăng cao (40 độ C hoặc cao hơn)
- Da đỏ, nóng và khô
- Đau đầu, chóng mặt, choáng váng
- Khó thở, thở nhanh, thở nông
- Buồn nôn, nôn mửa
- Ngất xỉu
Sơ cứu khi bị say nắng
1. Gọi cấp cứu ngay lập tức.
2. Di chuyển nạn nhân đến nơi mát mẻ, râm mát.
3. Cởi bỏ quần áo không cần thiết.
4. Làm mát cơ thể nạn nhân bằng các phương pháp sau:
– Lau người bằng khăn ướt và quạt mát.
– Chườm túi đá vào nách, bẹn, cổ, lưng (những khu vực có nhiều mạch máu gần da).
Phòng ngừa say nắng
1. Tránh ánh nắng trực tiếp:
– Hạn chế ra ngoài trời vào giờ cao điểm (12 giờ trưa đến 15 giờ chiều).
– Mặc quần áo che nắng, đội mũ rộng vành, đeo kính râm.
– Bôi kem chống nắng thường xuyên.
2. Nghỉ ngơi hợp lý:
– Tránh làm việc quá sức, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ cao.
– Uống nhiều nước và nghỉ ngơi thường xuyên ở nơi mát mẻ.
3. Uống nhiều nước:
– Uống đủ nước trước, trong và sau khi hoạt động thể chất.
– Uống nước có pha muối hoặc dung dịch oresol để bù nước hiệu quả.
4. Thận trọng khi sử dụng thuốc:
– Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ nước và tản nhiệt của cơ thể, làm tăng nguy cơ say nắng.
– Không sử dụng thuốc hạ sốt aspirin hoặc acetaminophen khi bị say nắng.
5. Không ở lâu trong xe ô tô đang đậu:
– Nhiệt độ trong xe ô tô có thể tăng cao nhanh chóng, gây tử vong.
– Không để trẻ em ở trong xe đang đậu, kể cả khi cửa sổ bị nứt hoặc xe được đậu trong bóng râm.
6. Giữ môi trường thoáng mát:
– Sử dụng quạt gió, quạt phun sương, điều hòa nhiệt độ để làm mát môi trường làm việc và sinh hoạt.
– Mở cửa sổ cho thoáng khí.
Kết luận:
Say nắng là một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Bằng cách hiểu rõ các nguyên nhân, triệu chứng, biện pháp sơ cứu và phòng ngừa, chúng ta có thể bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi tình trạng này. Luôn nhớ rằng, khi nghi ngờ ai đó bị say nắng, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
