Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Tắc mạch ối là một tình trạng hiếm gặp với nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Tuổi cao (từ 35 tuổi trở lên): Tăng nguy cơ nhau thai bất thường và các biến chứng khác.
- Nhau thai bất thường: Nhau thai tiền đạo hoặc nhau thai bong non có thể phá vỡ hàng rào giữa khoang ối và tuần hoàn của thai phụ.
- Tiền sản giật/sản giật: Tăng huyết áp và protein niệu có thể làm tăng nguy cơ đông máu.
- Can thiệp trong quá trình sinh: Sinh bằng kẹp hoặc giác hút có thể làm vỡ các rào cản giữa mẹ và bé, dẫn đến nước ối xâm nhập vào máu.
- Đa ối: Quá nhiều nước ối có thể làm tăng áp lực lên tử cung và phá vỡ các rào cản.
- Đa thai, thai chết lưu, sa dây rốn: Những tình trạng này có thể gây ra các vấn đề về nhau thai và tăng nguy cơ tắc mạch ối.
- Kích thích chuyển dạ: Sử dụng thuốc để kích thích chuyển dạ có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và các biến chứng khác.
- Vỡ tử cung, rách cổ tử cung: Những chấn thương này có thể phá vỡ hàng rào giữa khoang ối và tuần hoàn của thai phụ.
Triệu chứng
Các triệu chứng của tắc mạch ối thường phát triển đột ngột và nhanh chóng, bao gồm:
- Khó thở hoặc hụt hơi
- Thở nhanh bất thường
- Hạ huyết áp đột ngột
- Nhịp tim nhanh bất thường
- Da và niêm mạc đổi màu xanh tím
- Co giật
- Mất ý thức, lú lẫn
- Suy hô hấp cấp
- Trụy tim mạch
- Suy thai (nhịp tim thai chậm)
Biến chứng
Tắc mạch ối có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé:
Biến chứng đối với sản phụ:
- Tử vong
- Tổn thương não (chết não hoặc tổn thương thần kinh vĩnh viễn)
- Tổn thương tim (trụy tim mạch)
- Hội chứng Sheehan (hoại tử tuyến yên)
- Các vấn đề về hô hấp (suy hô hấp cấp)
- Các vấn đề về tinh thần và cảm xúc (trầm cảm sau sinh, rối loạn căng thẳng sau chấn thương)
- Suy nội tạng (suy gan, suy thận, suy đa tạng)
- Rối loạn đông máu
- Nhiễm khuẩn hậu sản
- Cắt bỏ tử cung
- Mất trí nhớ
Biến chứng đối với thai nhi:
- Tử vong
- Suy giảm hệ thần kinh (bại não)
- Thiếu oxy cho não (gây ra các hậu quả về tinh thần và vận động)
Phòng ngừa
Hiện tại, không có phương pháp ngăn ngừa tắc mạch ối hiệu quả. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai có thể giảm nguy cơ bằng cách:
- Khám thai định kỳ để phát hiện và xử lý sớm các dấu hiệu bất thường.
- Tránh các yếu tố nguy cơ như tuổi cao, tiền sản giật và can thiệp trong quá trình sinh.
- Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên.
- Ngừng hút thuốc và uống rượu.
- Tránh các loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ đông máu.
