Hội chứng HELLP là gì?
Hội chứng HELLP là một rối loạn đông máu và tăng men gan hiếm gặp nhưng đe dọa tính mạng trong thai kỳ. Phụ nữ mang thai mắc phải HELLP có các tế bào hồng cầu trong máu bị phá vỡ, xuất hiện các dấu hiệu tổn thương gan và có và số lượng tiểu cầu thấp. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào sau 20 tuần mang thai, nhưng cũng có thể phát triển trong tuần đầu tiên sau khi sinh và trong một số trường hợp hiếm hoi là xảy ra trước tuần thai thứ 20.
Nguyên nhân gây ra hội chứng HELLP
Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng HELLP vẫn chưa được biết rõ, nhưng được cho là một rối loạn viêm hệ thống. Hiện tượng tổn thương do thiếu máu cục bộ kích hoạt quá trình viêm hệ thống trong hội chứng HELLP.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh
- Bị tiền sản giật hoặc sản giật khi mang thai
- Từng mắc hội chứng HELLP trong lần mang thai trước đó
- Có chị gái hoặc mẹ mắc hội chứng HELLP
- Có tiền sử huyết áp cao khi mang thai
- Mang thai khi trên 35 tuổi
- Mang đa thai
- Bị nhiễm SARS-CoV-2 khi mang thai
Triệu chứng của hội chứng HELLP
- Đau bụng ở phía trên bên phải bụng (đau hạ sườn phải) hoặc xung quanh dạ dày hoặc đau giữa thượng vị
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Đau đầu
- Mờ mắt
- Mệt mỏi, khó chịu
- Sưng (phù nề) chân
- Tăng cân nhanh chóng
- Huyết áp cao
- Xuất hiện protein (đạm) trong nước tiểu (qua kết quả xét nghiệm)
- Vàng da
- Kích thước vòng bụng tăng
Biến chứng
- Vỡ gan
- Tụ máu gan
- Suy gan tối cấp
- Nhau bong non
- Sinh non
- Sản giật
- Mổ lấy thai
- Các vấn đề về đông máu như đông máu rải rác trong lòng mạch (DIC)
- Giảm lưu lượng máu đến các cơ quan
- Thiếu máu
- Phù phổi
- Phù não
- Nhồi máu não
- Xuất huyết não
- Suy thận, tổn thương thận cấp tính
- Chảy máu chu sinh nghiêm trọng
- Nhiễm trùng huyết
- Huyết khối tái phát
- Tổn thương tim mạch
- Bong võng mạc
- Tử vong
- Hội chứng thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR)
Chẩn đoán
- Xét nghiệm máu để kiểm tra công thức máu và số lượng hồng cầu, số lượng tiểu cầu…
- Đo nồng độ bilirubin, protein
- Xét nghiệm chức năng gan
- Xét nghiệm nước tiểu và chức năng thận
- Siêu âm hoặc chụp CT để kiểm tra gan
Phương pháp điều trị
- Nghỉ ngơi tại giường
- Truyền máu cho bệnh nhân thiếu máu nặng hoặc có số lượng tiểu cầu thấp
- Dùng magiê sulfat để ngăn ngừa co giật
- Dùng thuốc hạ huyết áp
- Thuyên tắc động mạch gan qua da
- Chấm dứt thai kỳ và sinh con ngay lập tức
- Thay huyết tương
Phòng ngừa
- Không có cách nào để ngăn ngừa hội chứng HELLP
- Chăm sóc sức khỏe và thể chất tốt trước khi mang thai
- Ăn một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng
- Tập thể dục vừa phải
- Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi đầy đủ
- Khám sức khỏe định kỳ khi mang thai
- Theo dõi huyết áp và các dấu hiệu quan trọng khác khi mang thai
- Nói với bác sĩ về tiền sử mắc hội chứng HELLP, tiền sản giật, sản giật… của gia đình
