Nguyên nhân của rối loạn nhân cách ranh giới
Nguyên nhân chính xác của BPD vẫn chưa được biết rõ, nhưng người ta tin rằng sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường đóng vai trò quan trọng.
Yếu tố di truyền: BPD có thể di truyền trong gia đình, cho thấy có thể có yếu tố di truyền liên quan đến sự phát triển của tình trạng này.
Yếu tố môi trường: Các yếu tố môi trường, chẳng hạn như chấn thương thời thơ ấu, lạm dụng hoặc bỏ bê, có thể làm tăng nguy cơ mắc BPD. Những trải nghiệm đau thương này có thể làm gián đoạn sự phát triển lành mạnh của não và dẫn đến các đặc điểm tính cách không lành mạnh.
Yếu tố xã hội và văn hóa: Yếu tố xã hội và văn hóa cũng có thể đóng vai trò trong sự phát triển của BPD. Ví dụ, những người sống trong môi trường hỗn loạn hoặc không ổn định có thể có nguy cơ mắc BPD cao hơn.
Triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới
Các triệu chứng của BPD có thể rất khác nhau giữa các cá nhân, nhưng một số triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
Biến động mạnh về cảm xúc: Những người mắc BPD trải qua những biến động mạnh về cảm xúc, có thể từ cực kỳ vui vẻ sang cực kỳ buồn bã hoặc tức giận trong thời gian ngắn.
Sợ bị bỏ rơi: Những người mắc BPD có nỗi sợ hãi bị bỏ rơi dữ dội, điều này có thể dẫn đến hành vi bám víu hoặc tuyệt vọng.
Cảm giác trống rỗng: Những người mắc BPD thường cảm thấy trống rỗng hoặc chán nản, ngay cả khi họ đang ở trong một mối quan hệ hoặc có thành tích trong cuộc sống.
Mối quan hệ không ổn định: Những người mắc BPD thường có mối quan hệ không ổn định, được đặc trưng bởi sự phụ thuộc và sợ hãi bị bỏ rơi.
Hành vi tự hủy hoại: Những người mắc BPD có thể có hành vi tự hủy hoại, chẳng hạn như tự làm hại bản thân hoặc lạm dụng chất gây nghiện.
Suy nghĩ và hành động bốc đồng: Những người mắc BPD có thể có suy nghĩ hoặc hành động bốc đồng, chẳng hạn như chi tiêu quá mức hoặc quan hệ tình dục không an toàn.
Chẩn đoán rối loạn nhân cách ranh giới
Để chẩn đoán BPD, bác sĩ sức khỏe tâm thần sẽ đánh giá các triệu chứng của cá nhân, tiền sử y khoa và tiền sử gia đình. Không có xét nghiệm y tế nào có thể chẩn đoán BPD, vì vậy bác sĩ sẽ dựa vào các tiêu chuẩn được nêu trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần (DSM-5).
Điều trị rối loạn nhân cách ranh giới
Mục tiêu của việc điều trị BPD là giúp cá nhân quản lý các triệu chứng của mình, cải thiện chất lượng cuộc sống và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm:
Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp tâm lý, chẳng hạn như liệu pháp hành vi biện chứng (DBT), liệu pháp tập trung giản đồ (SFT) và liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), có thể giúp cá nhân học cách quản lý cảm xúc, cải thiện các kỹ năng giao tiếp và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.
Thuốc: Thuốc, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống lo âu và thuốc ổn định tâm trạng, có thể được sử dụng để quản lý các triệu chứng cụ thể của BPD, chẳng hạn như lo lắng, trầm cảm và bốc đồng.
Tiên lượng của rối loạn nhân cách ranh giới
Tiên lượng của BPD khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân. Một số người có thể thấy các triệu chứng của họ cải thiện theo thời gian, trong khi những người khác có thể tiếp tục đấu tranh với các triệu chứng này trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, với sự điều trị thích hợp, nhiều người mắc BPD có thể học cách quản lý các triệu chứng của mình và sống một cuộc sống trọn vẹn và có ý nghĩa.
