Nguyên nhân của Hoang tưởng
Nguyên nhân chính xác của hoang tưởng vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có thể liên quan đến sự kết hợp của các yếu tố:
- Di truyền: Có thể có yếu tố di truyền trong sự phát triển của hoang tưởng.
- Môi trường: Chấn thương tâm lý, bị bỏ rơi thời thơ ấu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương và sử dụng chất gây nghiện có thể góp phần gây ra hoang tưởng.
- Rối loạn sinh hóa não: Sự mất cân bằng hóa học trong não, như thiếu dopamine, có thể đóng vai trò trong chứng hoang tưởng.
- Lịch sử gia đình: Có tiền sử gia đình mắc các bệnh tâm thần liên quan đến hoang tưởng có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này.
Triệu chứng của Hoang tưởng
Các triệu chứng của hoang tưởng có thể khác nhau tùy thuộc vào loại rối loạn cụ thể. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Ngờ vực và đề phòng các mối đe dọa tưởng tượng
- Tức giận, căng thẳng quá mức
- Phòng thủ trước những lời chỉ trích tưởng tượng
- Sợ bị lừa
- Tin rằng người khác có động cơ ẩn giấu
- Mất lòng tin vào người khác
- Khó tha thứ cho người khác
Chẩn đoán Hoang tưởng
Chẩn đoán hoang tưởng thường dựa trên đánh giá tâm lý và các tiêu chuẩn chẩn đoán được xác định trong các hệ thống phân loại tâm thần, như DSM-5 hoặc ICD-10. Quá trình chẩn đoán bao gồm:
- Phỏng vấn triệu chứng
- Đánh giá tiền sử bệnh lý
- Loại trừ các rối loạn khác có triệu chứng tương tự
Hỗ trợ Người mắc Hoang tưởng
Hỗ trợ người mắc hoang tưởng là rất quan trọng trong quá trình điều trị. Những cách sau có thể giúp ích:
- Khuyến khích họ tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp
- Nhất quán, trung thực và trực tiếp khi giao tiếp
- Tránh tranh luận về những niềm tin phi lý
- Lắng nghe với sự thấu hiểu và đồng cảm
- Kiên nhẫn và không phán xét
Các loại Rối loạn Hoang tưởng
Có ba loại rối loạn hoang tưởng chính:
1. Rối loạn Nhân cách Hoang tưởng
- Là một rối loạn nhân cách, không phải là một rối loạn tâm thần.
- Người bệnh thường cho rằng người khác sẽ làm hại, lừa dối hoặc lợi dụng họ, ngay cả khi không có bằng chứng thực tế.
- Không bao gồm các triệu chứng như ảo giác hoặc tâm thần nghiêm trọng.
2. Rối loạn Ảo tưởng
- Người bệnh có niềm tin bất thường và duy trì tin tưởng mạnh mẽ vào những ảo tưởng mà không quan tâm đến sự thật khách quan.
- Họ tin rằng những suy nghĩ hoang tưởng của họ là thực tế.
- Không đi kèm với các triệu chứng tâm thần khác, như ảo giác hoặc suy nhược thần kinh nghiêm trọng.
3. Tâm thần Phân liệt Hoang tưởng
- Một rối loạn tâm thần nghiêm trọng và phức tạp.
- Các triệu chứng chính là ảo giác (ví dụ: nghe thấy những giọng nói không có thật) và ảo tưởng.
- Người bệnh có thể có những ảo tưởng kỳ lạ, chẳng hạn như tin rằng suy nghĩ của họ đang được phát trên đài phát thanh.
- Các triệu chứng khác bao gồm suy nghĩ bối rối và giảm động lực thực hiện các công việc hàng ngày.
