Nguyên nhân gây thuyên tắc mạch máu
Thuyên tắc mạch máu xảy ra khi một tác nhân lạ xâm nhập vào dòng máu và gây tắc nghẽn. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Cục máu đông: Đây là nguyên nhân chính gây thuyên tắc. Cục máu đông có thể hình thành trong tĩnh mạch hoặc động mạch do các tình trạng như béo phì, bệnh tim, ung thư và mang thai.
- Chất béo (mỡ): Khi xương gãy, các giọt mỡ trong xương có thể xâm nhập vào máu và gây tắc mạch máu.
- Không khí: Bọt khí có thể hình thành trong máu khi thợ lặn di chuyển lên trên mặt nước quá nhanh, dẫn đến thuyên tắc khí.
- Cholesterol: Trong trường hợp xơ vữa động mạch nghiêm trọng, các mảng cholesterol có thể bong ra và gây tắc mạch máu.
- Nước ối: Trong khi chuyển dạ, nước ối đôi khi có thể rò rỉ vào mạch máu của người mẹ, dẫn đến thuyên tắc.
Triệu chứng của thuyên tắc mạch máu
Triệu chứng của thuyên tắc phụ thuộc vào mạch máu nào bị tắc nghẽn. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đột quỵ: Yếu hoặc tê một bên mặt, tay hoặc chân, nói khó khăn, chóng mặt và mất ý thức.
- Thuyên tắc phổi: Đau ngực đột ngột, khó thở, ho ra máu và ngất xỉu.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT): Đau, sưng và ấm ở chân hoặc tay, thường ở bắp chân.
- Thuyên tắc khí: Đau khớp, đau đầu, buồn nôn và mất ý thức.
- Thuyên tắc mỡ: Khó thở, đau ngực và sốt.
Chẩn đoán thuyên tắc mạch máu
Để chẩn đoán thuyên tắc mạch máu, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm như:
- Chụp X-quang: Để tìm kiếm cục máu đông hoặc các tác nhân lạ khác.
- Chụp CT: Để tạo ra hình ảnh chi tiết của mạch máu.
- Chụp mạch máu (angiography): Để tiêm thuốc nhuộm vào mạch máu và theo dõi dòng chảy của máu.
- Siêu âm Doppler: Để đo lưu lượng máu và tìm kiếm cục máu đông.
Điều trị thuyên tắc mạch máu
Việc điều trị thuyên tắc mạch máu tùy thuộc vào nguyên nhân, kích thước và vị trí tắc nghẽn. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Phẫu thuật: Để loại bỏ tác nhân gây tắc nghẽn khỏi mạch máu.
- Thuốc chống đông: Để làm tan cục máu đông và ngăn ngừa cục máu đông mới hình thành.
- Buồng cao áp: Để giảm kích thước bọt khí trong trường hợp thuyên tắc khí.
Phòng ngừa thuyên tắc mạch máu
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa thuyên tắc mạch máu, nhưng có một số biện pháp có thể làm giảm nguy cơ, chẳng hạn như:
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, ít chất béo và nhiều chất xơ.
- Hạn chế lượng muối ăn.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Tránh hút thuốc.
- Quản lý các tình trạng sức khỏe như bệnh tim và tiểu đường.
- Sử dụng vớ y khoa khi đi máy bay hoặc trong thời gian dài.
