Giảm Tiểu Cầu Miễn Dịch Là Gì?
Giảm tiểu cầu miễn dịch là một rối loạn tự miễn, trong đó hệ miễn dịch sản xuất ra các kháng thể nhắm vào tiểu cầu, dẫn đến phá hủy chúng [1], [2], [3]. Tiểu cầu là những tế bào máu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm, máu sẽ mất nhiều thời gian hơn để đông lại, làm tăng nguy cơ chảy máu.
Nguyên Nhân Và Dịch Tễ Học
Nguyên nhân chính xác gây ra giảm tiểu cầu miễn dịch vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm:
- Nhiễm trùng
- Thuốc
- Bệnh tự miễn khác
Giảm tiểu cầu miễn dịch có thể ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em [3]. Theo thống kê, cứ 100.000 trẻ em thì có 2,2 – 5,3 trẻ bị giảm tiểu cầu miễn dịch và cứ 100.000 người lớn thì có 3,3 người mắc bệnh này mỗi năm [11].
Triệu Chứng
Triệu chứng điển hình của giảm tiểu cầu miễn dịch là chảy máu và bầm tím quá mức. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào mức độ giảm tiểu cầu:
- Chảy máu nhẹ: Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, chảy máu kinh nguyệt kéo dài
- Chảy máu nghiêm trọng: Xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết tiết niệu, xuất huyết não
Chẩn Đoán
Chẩn đoán giảm tiểu cầu miễn dịch dựa trên các yếu tố sau:
- Tiền sử bệnh: Kiểm tra các triệu chứng chảy máu và bầm tím, cũng như các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra số lượng tiểu cầu và tìm kháng thể chống tiểu cầu
- Sinh thiết tủy xương: Trong một số trường hợp, có thể cần sinh thiết tủy xương để xác định nguyên nhân giảm tiểu cầu
Điều Trị
Mục tiêu của điều trị giảm tiểu cầu miễn dịch là ngăn ngừa chảy máu và các biến chứng liên quan. Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm:
- Theo dõi: Đối với các trường hợp nhẹ, theo dõi thường xuyên có thể đủ để đảm bảo tình trạng ổn định.
- Thuốc:
- Corticosteroid: Giúp ức chế hệ miễn dịch và giảm sản xuất kháng thể
- Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch (IVIG): Cung cấp kháng thể khỏe mạnh để vô hiệu hóa kháng thể chống tiểu cầu
- Phẫu thuật: Trong trường hợp xuất huyết nặng hoặc tái phát, có thể cần phẫu thuật để cắt bỏ lá lách, nơi sản xuất tiểu cầu
- Truyền tiểu cầu: Truyền tiểu cầu có thể được thực hiện để tăng số lượng tiểu cầu trong máu và ngăn ngừa chảy máu
Biến Chứng
Nếu không được điều trị, giảm tiểu cầu miễn dịch có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
- Xuất huyết não
- Thiếu máu
- Nhiễm trùng
- Tử vong
Phòng Ngừa
Không có biện pháp phòng ngừa cụ thể nào đối với giảm tiểu cầu miễn dịch. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tránh các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như nhiễm trùng và sử dụng thuốc không cần thiết.
Kết Luận
Giảm tiểu cầu miễn dịch là một bệnh tự miễn có thể gây chảy máu và bầm tím quá mức. Việc hiểu biết về bệnh lý này, các triệu chứng và phương pháp điều trị rất quan trọng để phát hiện sớm và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của giảm tiểu cầu, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
