Xét Nghiệm Cortisol Máu Là Gì?
Xét nghiệm cortisol máu đo nồng độ hormone cortisol trong máu. Cortisol là một hormone steroid do tuyến thượng thận tiết ra, đóng vai trò quan trọng trong việc phản ứng với căng thẳng, cung cấp năng lượng và điều hòa chức năng cơ thể.
Mục Đích Của Xét Nghiệm Cortisol Máu
Xét nghiệm cortisol máu được sử dụng để chẩn đoán và đánh giá các rối loạn tuyến thượng thận và tuyến yên, bao gồm:
- Hội chứng Cushing: Tình trạng sản xuất cortisol quá mức, có thể do khối u tuyến yên hoặc tuyến thượng thận.
- Bệnh Addison: Tình trạng sản xuất cortisol quá ít, có thể do tổn thương tuyến thượng thận hoặc tuyến yên.
- Suy tuyến thượng thận thứ phát: Tình trạng tuyến yên không kích thích tuyến thượng thận sản xuất đủ cortisol.
Chuẩn Bị Trước Khi Thực Hiện Xét Nghiệm
- Xét nghiệm thường được thực hiện vào buổi sáng, vì nồng độ cortisol thay đổi trong suốt cả ngày.
- Bác sĩ có thể yêu cầu nhịn tập thể dục trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm.
- Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang dùng, vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Quy Trình Thực Hiện Xét Nghiệm
Nhân viên y tế sẽ:
- Quấn băng quanh cánh tay để ngưng lưu thông máu.
- Sát trùng chỗ tiêm.
- Tiêm kim vào tĩnh mạch.
- Thu thập máu vào ống nghiệm.
- Tháo băng và áp dụng băng gạc lên chỗ tiêm.
Giải Thích Kết Quả
Kết quả bình thường:
- Mẫu máu lấy vào lúc 8 giờ sáng: 6-23 microgram/decilít (mcg/dL)
Kết quả bất thường:
- Nồng độ cortisol cao: Hội chứng Cushing, khối u tuyến thượng thận hoặc khối u khác sản xuất cortisol.
- Nồng độ cortisol thấp: Bệnh Addison hoặc suy tuyến thượng thận thứ phát.
Khoảng giá trị bình thường có thể thay đổi tùy thuộc vào phòng xét nghiệm. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để giải thích chính xác kết quả xét nghiệm.
Các Lưu Ý Khác
- Hội chứng Cushing thường được chẩn đoán bằng xét nghiệm cortisol trong nước tiểu 24 giờ thay vì xét nghiệm cortisol trong máu.
- Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến nồng độ cortisol, bao gồm: căng thẳng, chấn thương, nhiễm trùng, béo phì và mang thai.
- Một số loại thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, chẳng hạn như thuốc tránh thai và corticosteroid.
