Thuốc Tê Là Gì?
Thuốc tê là một loại thuốc dùng để gây tê tạm thời một vùng cụ thể trên cơ thể. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn sự dẫn truyền tín hiệu đau từ các dây thần kinh ngoại vi đến não. Thuốc tê không ảnh hưởng đến ý thức hoặc vận động, trừ khi sử dụng liều cao.
Phân Biệt Thuốc Tê và Thuốc Mê
Thuốc tê và thuốc mê là hai nhóm thuốc khác nhau được sử dụng trong phẫu thuật:
- Thuốc mê: Gây mất toàn bộ nhận thức, mất cảm giác đau, ức chế phản xạ nội tạng và giãn cơ trong toàn bộ cơ thể. Được sử dụng trong các ca phẫu thuật lớn, thời gian dài.
- Thuốc tê: Gây tê một vùng cụ thể trên cơ thể bằng cách ức chế dẫn truyền thần kinh ngoại biên. Không làm mất ý thức, thời gian tác dụng ngắn. Được sử dụng trong các ca phẫu thuật nhỏ như nha khoa, thẩm mỹ.
Phân Loại Thuốc Tê
Thuốc tê được phân loại theo đường dùng và cấu trúc:
Phân loại theo đường dùng:
- Thuốc tê bề mặt: Thấm qua da và màng niêm mạc, gây tê không sâu nhưng kéo dài. Được sử dụng dưới dạng xịt, thuốc bôi, thuốc mỡ hoặc kem.
- Thuốc tê đường tiêm: Được tiêm vào mô bên dưới vùng cần gây tê, ngăn chặn dẫn truyền thần kinh tại các nhánh thần kinh tận cùng. Được sử dụng trong gây tê ngoài màng cứng, gây tê tủy sống.
Phân loại theo cấu trúc:
- Thuốc tê ester: Phân hủy nhanh trong cơ thể, thời gian tác dụng ngắn.
- Thuốc tê amide: Phân hủy chậm hơn, thời gian tác dụng dài hơn.
Tiêu Chuẩn Lựa Chọn Thuốc Tê Tốt
Thuốc tê tốt đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
- Thời gian khởi tê ngắn, thời gian tác dụng đủ dài
- Không độc, không gây kích ứng hoặc dị ứng
- Hoạt tính sau khi khử khuẩn
- Ngăn chặn hoàn toàn sự dẫn truyền cảm giác
- Tan trong nước, ổn định dưới dạng dung dịch
- Chức năng thần kinh hồi phục hoàn toàn sau khi thuốc hết tác dụng
Tác Dụng Phụ của Thuốc Tê
Thuốc tê thường an toàn nhưng có thể gây ra tác dụng phụ khi sử dụng liều cao hoặc đường tiêm:
- Ù tai
- Tê liệt
- Co giật
- Chóng mặt
- Miệng có vị kim loại
- Trường hợp hiếm gặp: co giật, khó thở, huyết áp thấp, nhịp tim chậm
Khuyến Cáo Khi Sử dụng Thuốc Tê
Trước khi sử dụng thuốc tê, hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn:
- Rối loạn chảy máu
- Có vết thương hở gần khu vực bị ảnh hưởng
- Đang dùng thuốc làm tăng nguy cơ chảy máu
Thuốc tê sẽ được gây tê ngay trước khi thực hiện thủ thuật. Nếu bạn cảm thấy đau, hãy báo cho bác sĩ để được cân nhắc tăng liều. Thuốc tê thường hết tác dụng trong vòng một giờ, nhưng có thể gây tê kéo dài trong vài giờ. Chú ý cẩn thận đến khu vực làm thủ thuật để tránh tổn thương.
Kết Luận
Thuốc tê là một công cụ quan trọng để kiểm soát cơn đau trong các ca phẫu thuật nhỏ. Việc lựa chọn và sử dụng thuốc tê phù hợp rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Luôn trao đổi với bác sĩ về loại thuốc tê và các lưu ý khi sử dụng để đảm bảo trải nghiệm phẫu thuật thoải mái và an toàn.
