Nguyên nhân liên quan đến RA gây tăng nguy cơ bệnh tim mạch
Viêm toàn thân: RA là một bệnh viêm mạn tính, gây ra phản ứng viêm toàn thân. Các chất được sản xuất trong quá trình viêm có thể làm tổn thương các mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch.
Tương tác miễn dịch: Sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố di truyền và môi trường trong RA có thể dẫn đến rối loạn miễn dịch và tình trạng viêm mạn tính, góp phần gây ra bệnh tim mạch.
Các yếu tố nguy cơ truyền thống của bệnh tim mạch trong RA
Tăng huyết áp: Viêm, không hoạt động thể chất và thuốc điều trị RA đều có thể góp phần gây tăng huyết áp ở bệnh nhân RA.
Hội chứng chuyển hóa: Khoảng 30% bệnh nhân RA mắc hội chứng chuyển hóa, một nhóm tình trạng tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm kháng insulin, béo phì và tăng huyết áp.
Béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch ở bệnh nhân RA. Tuy nhiên, việc đánh giá tình trạng béo phì có thể khó khăn vì chỉ số khối cơ thể (BMI) không phản ánh chính xác tỷ lệ mỡ và cơ ở bệnh nhân RA.
Hút thuốc: Hút thuốc làm trầm trọng thêm bệnh RA và giảm hiệu quả điều trị, cũng như làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
Rối loạn mỡ máu: Nồng độ lipid bất thường, bao gồm tăng triglycerid, cholesterol LDL (xấu) và giảm cholesterol HDL (tốt), thường gặp ở bệnh nhân RA và liên quan đến nguy cơ bệnh tim mạch cao hơn.
Thuốc điều trị RA và bệnh tim mạch
NSAID: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường được sử dụng để điều trị RA, nhưng có thể làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch. Một số NSAID cụ thể đã bị rút khỏi thị trường vì lý do này, trong khi những loại khác cho thấy ít nguy cơ hơn.
Corticosteroid: Corticosteroid cũng có thể góp phần gây ra bệnh tim mạch do tác dụng phụ của chúng, chẳng hạn như kháng insulin, tăng huyết áp và tăng mỡ máu.
Đánh giá và phòng ngừa nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân RA
Đánh giá nguy cơ: Đánh giá toàn diện nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân RA có thể khó khăn vì các công cụ đánh giá thông thường thường đánh giá thấp nguy cơ này. Hướng dẫn từ Liên đoàn chống thấp khớp châu Âu (EULAR) đề xuất sử dụng các phương pháp đánh giá cụ thể cho RA.
Phòng ngừa: EULAR khuyến nghị các biện pháp sau để phòng ngừa biến cố tim mạch ở bệnh nhân RA:
- Kiểm soát tốt bệnh RA để giảm viêm
- Đánh giá nguy cơ tim mạch thường xuyên
- Thay đổi lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống, tập thể dục và bỏ hút thuốc
- Sử dụng thận trọng NSAID và corticosteroid
- Theo dõi chặt chẽ bệnh nhân dùng corticosteroid kéo dài
Kết luận
Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn đáng kể. Việc hiểu các yếu tố liên quan đến RA và các yếu tố nguy cơ truyền thống là rất quan trọng để đánh giá và quản lý nguy cơ này. Thay đổi lối sống lành mạnh, điều trị RA hiệu quả và sử dụng thận trọng thuốc là rất cần thiết để phòng ngừa các biến cố tim mạch ở bệnh nhân RA.
