Nguyên nhân gây mất ngủ ở tuổi dậy thì
1. Sự thay đổi hormone:
- Đồng hồ sinh học trong não bị trì hoãn, khiến trẻ đi ngủ muộn hơn và khó ngủ vào ban đêm.
- Hormone melatonin, gây buồn ngủ, được sản xuất muộn hơn ở trẻ dậy thì.
2. Áp lực học tập và thi cử:
- Trẻ dành nhiều thời gian cho học tập, làm bài tập về nhà và chuẩn bị cho các kỳ thi.
- Áp lực này có thể gây căng thẳng và lo lắng, dẫn đến khó ngủ.
3. Sử dụng thiết bị điện tử:
- Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính và TV có thể trì hoãn sản xuất melatonin và gây khó ngủ.
4. Các nguyên nhân khác:
- Vệ sinh giấc ngủ kém, chẳng hạn như đi ngủ không đều đặn hoặc phòng ngủ không thoải mái.
- Ảnh hưởng từ bạn bè và hình thành thói quen xấu, chẳng hạn như uống rượu hoặc sử dụng ma túy.
- Các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như hen suyễn hoặc động kinh.
- Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là mất ngủ.
Các vấn đề giấc ngủ khác ở tuổi dậy thì
1. Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA):
- Một tình trạng khiến trẻ ngừng thở trong thời gian ngắn khi ngủ.
- Có thể gây buồn ngủ vào ban ngày và các vấn đề về sức khỏe.
2. Rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học:
- Trẻ buồn ngủ vào ban ngày và tỉnh táo vào ban đêm.
- Có thể ảnh hưởng đến học tập và kết quả học tập.
3. Mất ngủ ở tuổi dậy thì liên quan đến chứng ngủ rũ (Narcolepsy):
- Một tình trạng hiếm gặp khiến trẻ khó ngủ vào ban đêm và buồn ngủ quá mức vào ban ngày.
- Có thể dẫn đến các cơn ngủ đột ngột và mất kiểm soát cơ.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị mất ngủ ở tuổi dậy thì
- Khó thức dậy vào buổi sáng
- Cáu kỉnh vào đầu giờ chiều
- Buồn ngủ và ngủ gật vào ban ngày
- Kết quả học tập sa sút
- Ngủ nhiều hơn bình thường vào cuối tuần
Hậu quả của mất ngủ ở tuổi dậy thì
- Khó tập trung và ghi nhớ
- Cáu kỉnh, mệt mỏi và thiếu năng lượng
- Thay đổi tâm trạng, thậm chí trầm cảm
- Huyết áp cao
- Vấn đề về cân nặng và béo phì
- Đau đầu
- Hành vi bất thường
Mẹo giúp trẻ ngủ ngon trong giai đoạn dậy thì
Về mặt tâm lý:
- Kiểm tra khối lượng bài tập và hỗ trợ trẻ cân bằng học tập.
- Giúp trẻ hiểu tầm quan trọng của giấc ngủ.
- Không cho trẻ tự lái xe khi buồn ngủ.
Thói quen sinh hoạt khoa học:
- Đảm bảo phòng ngủ tối, mát và yên tĩnh.
- Không có tivi hoặc trò chơi điện tử trong phòng ngủ.
- Ngừng làm bài tập và sử dụng thiết bị điện tử 1 giờ trước khi ngủ.
- Sạc điện thoại ngoài phòng ngủ.
- Trẻ thư giãn trước khi ngủ bằng cách tắm nước ấm, đọc sách hoặc nghe nhạc.
- Tránh đồ uống chứa caffeine vào buổi chiều và tối.
- Ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, nhưng không nên tập quá gần giờ đi ngủ.
- Hạn chế giấc ngủ trưa dưới 1 giờ.
Kết luận
Mất ngủ ở tuổi dậy thì là tình trạng phổ biến có thể cải thiện bằng cách thực hiện các thay đổi về lối sống và tâm lý. Nếu tình trạng mất ngủ nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia giấc ngủ để được điều trị thích hợp.
