Cây Mật Gấu Là Gì?
Cây mật gấu (tên khoa học: Vernonia amygdalina Del.) là một loại cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, phân bố rộng rãi ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Cây có thân cao tới 10m, phân nhiều nhánh, lá đơn mọc so le, hoa lưỡng tính mọc thành chùm.
Thành Phần Hóa Học
Cây mật gấu chứa nhiều thành phần hoạt chất như:
- Alkaloid
- Saponin
- Tannin
- Glycoside
- Terpene
- Steroid
- Coumarin
- Flavonoid
- Acid phenolic
- Lignan
- Xanthone
- Anthraquinone
- Etidotide
- Sesquiterpene
Ngoài ra, cây mật gấu còn chứa nhiều chất dinh dưỡng như:
- Protein
- Chất béo
- Carbohydrate
- Chất xơ
- Vitamin (A, C, E)
- Khoáng chất (Canxi, Phốt pho, Sắt)
- Axit amin thiết yếu
Công Dụng Của Cây Mật Gấu
Cây mật gấu có nhiều công dụng đối với sức khỏe, bao gồm:
- Giảm cholesterol xấu: Cây mật gấu có chứa andrographolide và labdane diterpenoid, có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa hình thành các gốc tự do và giảm cholesterol xấu.
- Điều hòa đường huyết: Andrographolide trong cây mật gấu giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
- Chống viêm: Sesquiterpenoids trong cây mật gấu có tác dụng chống viêm, giúp giảm đau, sưng và cải thiện các bệnh lý viêm nhiễm.
- Kháng khuẩn và kháng virus: Cây mật gấu có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus và ký sinh trùng, giúp ngăn ngừa và điều trị các bệnh nhiễm trùng.
- Bảo vệ gan: Chiết xuất từ cây mật gấu có thể bảo vệ gan khỏi tác dụng phụ của thuốc điều trị lao.
- Thanh nhiệt, giải độc: Cây mật gấu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp cơ thể khỏe mạnh.
- Ngăn ngừa ung thư: Andrographolide và labdane diterpenoid trong cây mật gấu có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.
Cách Sử Dụng
Cây mật gấu có thể sử dụng ở nhiều dạng khác nhau, bao gồm:
- Sắc nước uống: Dùng 10g lá tươi (3-5 lá) hoặc 5-8g lá khô sắc với 1 lít nước trong 15 phút. Uống thay nước hằng ngày để thanh nhiệt, giải độc.
- Ngâm rượu: Dùng rễ, thân hoặc lá mật gấu thái nhỏ, phơi khô và ngâm với rượu. Sau 15 ngày, rượu sẽ chuyển màu và đậm dần. Rượu mật gấu có tác dụng điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa, bệnh đường ruột và tê thấp.
Lưu Ý Khi Sử Dụng
Khi sử dụng cây mật gấu, cần lưu ý một số điểm sau:
- Không dùng cho phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ em dưới 12 tuổi, người huyết áp thấp và người dị ứng với cây mật gấu.
- Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt là đối với những người đang sử dụng các loại thuốc khác.
- Không dùng liều cao (trên 15g lá tươi mỗi ngày) vì có thể gây táo bón, hạ huyết áp và miệng có cảm giác ngọt kéo dài.
