Thất phải hai đường ra là gì?
Trong cấu tạo tim bình thường, động mạch chủ (chuyển máu giàu oxy đến cơ thể) nối với tâm thất trái, còn động mạch phổi (chuyển máu nghèo oxy đến phổi) nối với tâm thất phải. Thất phải hai đường ra là một dị tật bẩm sinh trong đó cả động mạch chủ và động mạch phổi đều nối với tâm thất phải.
Tình trạng này luôn đi kèm với thông liên thất (một lỗ trên vách ngăn giữa tâm thất trái và phải). Ngoài ra, bệnh nhân có thể mắc các dị tật tim khác như:
- Vấn đề về van tim
- Dị tật mạch máu
- Khuyết tật đệm nội tâm mạc
- Bất thường van phổi
Triệu chứng
Triệu chứng của thất phải hai đường ra thường biểu hiện rõ ràng sau khi sinh hoặc trong vài tuần đầu đời. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước và vị trí của lỗ thông liên thất và động mạch chính. Những triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
- Thở nhanh hoặc khó thở
- Rối loạn nhịp tim
- Da nhợt nhạt, xanh xao hoặc tím tái
- Đổ mồ hôi
- Bú kém, tăng cân chậm
- Dễ mệt mỏi và buồn ngủ
- Sưng phù ở chân, bụng hoặc mắt
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính xác của thất phải hai đường ra vẫn chưa được xác định rõ. Trong hầu hết các trường hợp, đây là một sai sót trong quá trình phát triển cấu trúc tim từ giai đoạn đầu của thai kỳ.
Một số yếu tố di truyền có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Hội chứng Down (trisomy 21)
- Hội chứng Turner (monosomy X)
- Hội chứng DiGeorge (mất đoạn 22q11.2)
Chẩn đoán
Để chẩn đoán thất phải hai đường ra, bác sĩ sẽ tiến hành:
- Khám sức khỏe và nghe tim để phát hiện tiếng thổi bất thường
- Siêu âm tim để đánh giá cấu trúc và chức năng của tim
- Đo nồng độ oxy trong máu
- X-quang ngực để xem tình trạng phổi
- Điện tâm đồ để ghi lại hoạt động điện của tim
- Chụp MRI hoặc CT tim để tạo hình ảnh chi tiết hơn
- Thông tim trong một số trường hợp
Điều trị
Phẫu thuật là phương pháp điều trị tối ưu cho thất phải hai đường ra. Loại phẫu thuật cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân. Các loại phẫu thuật phổ biến nhất bao gồm:
- Phẫu thuật sửa chữa tâm thất: Tạo một đường dẫn giữa tâm thất trái và động mạch chủ để máu giàu oxy có thể trực tiếp vào động mạch chủ.
- Phẫu thuật chuyển đổi động mạch: Đảo ngược vị trí của động mạch chủ và động mạch phổi để kết nối chúng với tâm thất phù hợp.
- Phẫu thuật điều chỉnh đường dẫn tâm thất đơn: Cho phép máu từ cơ thể chảy trực tiếp đến phổi và giúp tim hoạt động chỉ với một tâm thất.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, nếu không thể phẫu thuật sửa chữa, bác sĩ có thể đề nghị ghép tim.
Phòng ngừa
Vì nguyên nhân của thất phải hai đường ra vẫn chưa được hiểu rõ nên không có biện pháp phòng ngừa cụ thể. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên đi khám thai thường xuyên để phát hiện bất thường và xử lý kịp thời.
