Suy đa tạng là gì?
Suy đa tạng là tình trạng suy giảm chức năng nghiêm trọng của ít nhất hai cơ quan do hội chứng rối loạn chức năng đa cơ quan (MODS). Tình trạng này thường liên quan đến nhiễm trùng huyết nặng nhưng cũng có thể xảy ra trong trường hợp chấn thương, bỏng nặng hoặc các bệnh lý khác.
Triệu chứng
Các triệu chứng suy đa tạng rất đa dạng tùy thuộc vào các cơ quan bị ảnh hưởng:
- Suy tuần hoàn: Hạ huyết áp, nhịp tim nhanh, thân nhiệt cao hoặc thấp
- Suy hô hấp: Khó thở, giảm oxy máu
- Suy tiêu hóa: Chảy máu đường tiêu hóa, tăng tính thấm niêm mạc ruột
- Suy gan mật: Vàng da, rối loạn chức năng gan
- Suy thận: Thiểu niệu, tăng creatinin máu
- Rối loạn thần kinh trung ương: Thay đổi tri giác, hôn mê
Nguyên nhân
Nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến suy đa tạng, bao gồm:
- Nhiễm trùng huyết
- Chấn thương nghiêm trọng
- Bỏng nặng
- Ngộ độc cấp tính
- Sản giật
- Viêm tụy
- Bệnh tự miễn
Chẩn đoán
Chẩn đoán suy đa tạng dựa trên đánh giá lâm sàng và điểm SOFA (Sequential Organ Failure Assessment). Điểm SOFA đánh giá mức độ suy giảm chức năng của sáu cơ quan: tim mạch, hô hấp, gan, thận, não và đông máu. Điểm SOFA ≥ 3 cho thấy suy đa tạng.
Điều trị
Điều trị suy đa tạng tập trung vào:
- Hồi sức tích cực để duy trì các dấu hiệu sinh tồn: Thông khí cơ học, truyền dịch, thuốc vận mạch
- Điều trị nguyên nhân: Kháng sinh trong nhiễm trùng huyết, phẫu thuật trong chấn thương
- Hỗ trợ chức năng cơ quan: Lọc máu trong suy thận, lọc gan trong suy gan
- Kiểm soát phản ứng viêm: Steroid, thuốc ức chế miễn dịch
- Phòng ngừa biến chứng: Thuốc chống đông, dinh dưỡng hỗ trợ
Tiên lượng
Tiên lượng của suy đa tạng phụ thuộc vào mức độ tổn thương cơ quan, số lượng cơ quan bị ảnh hưởng và nguyên nhân gây ra. Tỷ lệ tử vong có thể lên đến 50% hoặc cao hơn.
