Chảy máu thực quản là gì?
Chảy máu thực quản là tình trạng xuất huyết trong thực quản do vỡ các tĩnh mạch bị giãn. Tĩnh mạch cửa vận chuyển máu từ các cơ quan tiêu hóa đến gan, và khi lưu lượng máu đến gan bị cản trở, huyết áp trong tĩnh mạch cửa tăng lên, dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản.
Nguyên nhân gây chảy máu thực quản
Nguyên nhân phổ biến nhất gây chảy máu thực quản là:
- Xơ gan: Sẹo gan làm giảm lưu lượng máu đến gan, khiến máu tích tụ trong các tĩnh mạch thực quản.
- Các bệnh gan mạn tính khác: Viêm gan, gan nhiễm mỡ không do rượu, bệnh đường mật.
- Tăng áp tĩnh mạch cửa vô căn: Nguyên nhân không xác định.
Triệu chứng của chảy máu thực quản
Trong giai đoạn đầu, chảy máu thực quản có thể không có triệu chứng rõ ràng. Khi các tĩnh mạch giãn to và vỡ, có thể xuất hiện các triệu chứng sau:
- Nôn ra máu
- Đau bụng dữ dội
- Mất ý thức
- Phân đen hoặc có máu
- Sốc
Chẩn đoán chảy máu thực quản
Để chẩn đoán chảy máu thực quản, bác sĩ sẽ tiến hành:
- Khám sức khỏe và hỏi về triệu chứng
- Xét nghiệm máu
- Nội soi: Quan sát trực tiếp thực quản và dạ dày để tìm các tĩnh mạch giãn
- Xét nghiệm hình ảnh: Chụp CT hoặc MRI để đánh giá lưu lượng máu trong gan và dạ dày
Điều trị chảy máu thực quản
Mục tiêu điều trị là kiểm soát chảy máu cấp tính và ngăn ngừa tái phát. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Cầm máu: Tiêm thuốc đông máu, thắt dây thun quanh tĩnh mạch chảy máu, hoặc chèn ép bóng.
- Kiểm soát tăng áp tĩnh mạch cửa: Thuốc chẹn beta, liệu pháp tiêm xơ bằng nội soi, thắt búi giãn tĩnh mạch bằng nội soi, TIPS.
- Điều trị bệnh gan: Thuốc kháng vi-rút, thuốc điều trị gan nhiễm mỡ, phẫu thuật ghép gan.
Phòng ngừa chảy máu thực quản
Để ngăn ngừa chảy máu thực quản do giãn tĩnh mạch, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Điều trị bệnh gan: Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, không sử dụng rượu, duy trì cân nặng khỏe mạnh, tiêm vắc-xin viêm gan.
- Giám sát giãn tĩnh mạch thực quản: Nội soi định kỳ để phát hiện và điều trị sớm.
- Tránh các yếu tố nguy cơ: Nôn nhiều, táo bón, ho dữ dội.
