Xơ Gan Ứ Mật Nguyên Phát Là Gì?
Xơ gan ứ mật nguyên phát (PBC) là một bệnh tự miễn khiến hệ thống miễn dịch tấn công các ống dẫn mật, dẫn đến ứ mật ở gan. Theo thời gian, ứ mật có thể làm tổn thương tế bào gan và dẫn đến sẹo gan (xơ gan).
Các Giai Đoạn Phát Triển Của Bệnh
PBC được chia thành bốn giai đoạn chính dựa trên mức độ tổn thương ống dẫn mật và tế bào gan:
- Giai đoạn 1: Viêm ống dẫn mật
- Giai đoạn 2: Tắc nghẽn ống dẫn mật nhỏ
- Giai đoạn 3: Hình thành sẹo gan
- Giai đoạn 4: Xơ gan tiến triển
Dấu Hiệu Và Triệu Chứng
Những người mắc PBC có thể biểu hiện các triệu chứng sau:
- Mệt mỏi
- Khô miệng và khô mắt
- Ngứa da
- Đau bụng
- Sạm da
- Buồn nôn và chán ăn
- Sụt cân
- Vàng da và vàng mắt
- Cổ trướng và phù nề
- Tiêu chảy
- Gãy xương
Nguyên Nhân
Nguyên nhân gây ra PBC vẫn chưa được xác định rõ, nhưng các yếu tố di truyền và môi trường được cho là có liên quan. Hệ miễn dịch nhầm lẫn tấn công các ống dẫn mật, dẫn đến viêm và ứ mật.
Các Yếu Tố Rủi Ro
Một số yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ phát triển PBC bao gồm:
- Là phụ nữ trong độ tuổi 30-60
- Có tiền sử gia đình mắc PBC
- Hút thuốc lá
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại
Nguy Hiểm Của Bệnh
Ứ mật kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
- Tổn thương gan nghiêm trọng (suy gan)
- Phì đại lá lách
- Sỏi mật
- Kém hấp thu chất dinh dưỡng
- Tăng cholesterol
- Loãng xương
- Thiếu vitamin
Chẩn Đoán
Để chẩn đoán PBC, bác sĩ sẽ:
- Hỏi tiền sử bệnh và khám sức khỏe
- Xét nghiệm máu để đánh giá chức năng gan
- Xét nghiệm kháng thể kháng ti thể (AMA)
- Sinh thiết gan để kiểm tra tình trạng ống dẫn mật và tế bào gan
Điều Trị
Mục tiêu điều trị PBC là cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương gan thêm. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc:
- Ursodiol để cải thiện dòng chảy của mật
- Axit Obeticholic để giảm sản xuất mật
- Thuốc ức chế miễn dịch để ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công gan
- Thuốc kháng histamine để giảm ngứa
- Nước bọt nhân tạo hoặc nước mắt: Đối với khô miệng hoặc khô mắt
- Bổ sung vitamin và khoáng chất: Đặc biệt là vitamin D và canxi
- Phẫu thuật ghép gan: Trong trường hợp tổn thương gan nghiêm trọng
Kiểm Soát Bệnh
PBC là một bệnh mãn tính, nhưng có thể được kiểm soát bằng các biện pháp sau:
- Tái khám thường xuyên
- Sử dụng thuốc theo chỉ định
- Chế độ ăn uống lành mạnh
- Tập thể dục
- Bỏ thuốc lá
- Tránh đồ uống có cồn
Bằng cách tuân thủ các biện pháp kiểm soát bệnh, những người mắc PBC có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
