Nguyên nhân và đặc điểm của sỏi niệu quản
Sỏi niệu quản thường hình thành do sỏi thận di chuyển xuống và kẹt lại trong niệu quản. Một số ít trường hợp sỏi hình thành trực tiếp trong niệu quản do sẹo hoặc chít hẹp.
Sỏi niệu quản thường có hình bầu dục, bề mặt xù xì và đường kính dưới 1cm. Niệu quản có ba vị trí hẹp phổ biến nơi sỏi thường xuất hiện: 1/3 niệu quản trên, 1/3 niệu quản giữa và 1/3 niệu quản dưới.
Triệu chứng sỏi niệu quản
Triệu chứng sỏi niệu quản khác nhau tùy thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
- Đau vùng hông, thắt lưng: Đau quặn thận là triệu chứng đặc trưng, thường xuất hiện sau khi hoạt động quá sức. Đau bắt đầu ở hố thắt lưng và lan xuống bụng dưới hoặc sinh dục ngoài.
- Tiểu buốt, tiểu rắt: Sỏi cọ xát vào niêm mạc niệu quản gây đau đớn và tiểu buốt. Người bệnh đi tiểu nhiều lần trong ngày nhưng lượng nước tiểu ít.
- Tiểu ra máu, nước tiểu đục: Sỏi làm trầy xước niệu quản gây chảy máu, nước tiểu có màu hồng hoặc đỏ. Nếu có nhiễm trùng, nước tiểu có thể có váng và mùi hôi.
- Buồn nôn, nôn mửa: Sỏi chèn ép dây thần kinh liên kết với đường tiêu hóa gây buồn nôn, nôn mửa, chướng bụng.
- Sốt cao, ớn lạnh: Đây là dấu hiệu cảnh báo sỏi niệu quản gây nhiễm trùng đường tiết niệu.
Biến chứng của sỏi niệu quản
Nếu không được điều trị kịp thời, sỏi niệu quản có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
- Ứ nước tại thận, niệu quản
- Viêm đường tiết niệu
- Viêm bể thận cấp tính và mạn tính
- Thận ứ mủ, viêm thận
- Suy thận cấp, mạn tính
Điều trị sỏi niệu quản
Điều trị sỏi niệu quản tùy thuộc vào kích thước, vị trí và thành phần của sỏi. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Tán sỏi sóng xung kích: Sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ.
- Nội soi niệu quản: Đưa thiết bị nội soi vào niệu quản để phát hiện và loại bỏ sỏi bằng laser.
- Mổ thận lấy sỏi qua da: Đưa thiết bị nội soi trực tiếp vào thận thông qua vết mổ nhỏ ở lưng để loại bỏ sỏi.
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa sỏi niệu quản. Người bệnh nên:
- Bổ sung đủ chất lỏng (2,5 lít nước/ngày)
- Ăn nhiều rau xanh, ít đạm động vật
- Cắt giảm lượng muối ăn
- Bổ sung đủ canxi
- Tránh thực phẩm chứa oxalat
- Hạn chế uống rượu bia, hút thuốc
- Duy trì thói quen tập luyện mỗi ngày
Kết luận
Sỏi niệu quản là tình trạng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm các triệu chứng sỏi niệu quản và can thiệp đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng.
