Lọc màng bụng là gì?
Lọc màng bụng, còn gọi là thẩm phân phúc mạc, là một kỹ thuật lọc máu sử dụng màng bụng của bệnh nhân làm màng lọc. Màng bụng được truyền dịch thẩm tách vào và sau một thời gian, dịch này sẽ mang theo chất thải, hóa chất và nước điện giải ra khỏi máu.
Khi nào cần thực hiện lọc màng bụng?
Lọc màng bụng được chỉ định khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng. Các bệnh lý gây suy thận có thể bao gồm:
- Đái tháo đường
- Cao huyết áp
- Viêm thận
- Bệnh thận đa nang
Ưu điểm của lọc màng bụng
So với chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng có nhiều ưu điểm:
- Lối sống linh hoạt hơn: Bệnh nhân có thể thực hiện lọc màng bụng tại nhà, nơi làm việc hoặc khi đi du lịch.
- Chế độ ăn ít hạn chế hơn: Lọc màng bụng được thực hiện liên tục hơn chạy thận nhân tạo, giúp giảm tích tụ kali, natri và chất lỏng trong máu. Điều này cho phép bệnh nhân có chế độ ăn đa dạng hơn.
- Bảo tồn chức năng thận: Lọc màng bụng giúp bảo tồn chức năng thận tốt hơn so với chạy thận nhân tạo.
Những điều cần thận trọng
Mặc dù lọc màng bụng có nhiều ưu điểm, nhưng cũng có một số nguy cơ cần lưu ý:
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng niêm mạc bụng (viêm phúc mạc) là biến chứng phổ biến của lọc màng bụng.
- Tăng cân: Dịch thẩm tách có chứa đường (dextrose), có thể dẫn đến tăng cân nếu bệnh nhân hấp thụ quá nhiều.
- Thoát vị: Giữ dịch lọc trong bụng trong thời gian dài có thể làm căng cơ vùng bụng, dẫn đến thoát vị.
- Giảm tác dụng: Lọc màng bụng có thể mất hiệu quả sau một thời gian.
Quy trình thực hiện
Trước khi thực hiện:
- Bệnh nhân sẽ được phẫu thuật để đặt ống thông mang dịch lọc vào bụng.
- Sau khi đặt ống thông, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách sử dụng thiết bị lọc tại nhà.
Trong khi thực hiện:
- Dịch lọc được truyền vào bụng và lưu lại trong một thời gian nhất định.
- Khi thời gian lưu lại kết thúc, dịch lọc cùng với chất thải từ máu sẽ được cho chảy vào túi thu gom vô trùng.
Các phương pháp lọc màng bụng
Có ba phương pháp lọc màng bụng chính:
- Lọc màng bụng cấp: Thực hiện trong trường hợp suy thận cấp, sử dụng ống thông tạm thời.
- Lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD): Thực hiện tại nhà, sử dụng ống thông cố định.
- Lọc màng bụng bằng máy (ADP): Thực hiện bằng thiết bị tự động, bao gồm lọc màng bụng liên tục chu kỳ (CCPD), lọc màng bụng cách quãng ban đêm (NIPD) và lọc màng bụng thủy triều (TPD).
Sau khi thực hiện
Sau khi lọc màng bụng, bệnh nhân cần tránh:
- Các loại thuốc gây hại cho thận, như NSAID.
- Ngâm mình trong bồn tắm hoặc hồ bơi không chứa clo.
Kết quả
Hiệu quả của lọc màng bụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tốc độ lọc của màng bụng, thể tích dịch lọc và thời gian lưu lại. Để kiểm tra hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như xét nghiệm cân bằng màng bụng (PET) và xét nghiệm độ thanh thải creatinin.
Lưu ý
- Tuổi thọ của bệnh nhân lọc màng bụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe tổng thể, chế độ ăn uống và tuân thủ chỉ định điều trị.
- Bệnh nhân có thể cải thiện kết quả lọc màng bụng bằng cách ăn các thực phẩm ít natri và phốt-pho, tuân thủ chỉ định dùng thuốc và kiểm tra sức khỏe thường xuyên.
