Nguyên nhân
Bệnh do nhiễm Leishmania là do ký sinh trùng Leishmania gây ra. Ký sinh trùng này được truyền qua vết cắn của muỗi cát cái Phlebotomus mang mầm bệnh. Muỗi cát hoạt động mạnh vào ban đêm, chủ yếu là trong những tháng ấm áp và ẩm ướt.
Triệu chứng
Bệnh do nhiễm Leishmania có ba dạng lâm sàng chính:
- Leishmania ở da: Dạng phổ biến nhất, gây ra các vết loét không đau trên da.
- Leishmania niêm mạc: Tổn thương niêm mạc ở miệng, mũi hoặc môi, có thể xuất hiện nhiều năm sau khi bị tổn thương da.
- Leishmania nội tạng: Ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, chẳng hạn như lá lách, gan và tủy xương, gây ra các triệu chứng như sốt, giảm cân và suy nhược.
Yếu tố nguy cơ
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh do nhiễm Leishmania bao gồm:
- Sống hoặc đi du lịch đến các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới nơi có bệnh
- Điều kiện kinh tế xã hội kém, chẳng hạn như suy dinh dưỡng và thiếu vệ sinh
- Hệ thống miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như do HIV
- Biến đổi khí hậu và thiên tai
Chẩn đoán
Chẩn đoán bệnh do nhiễm Leishmania dựa trên tiền sử tiếp xúc với muỗi cát, khám sức khỏe và các xét nghiệm. Các xét nghiệm có thể bao gồm:
- Sinh thiết da để tìm ký sinh trùng
- Sinh thiết tủy xương để chẩn đoán nhiễm trùng nội tạng
- Xét nghiệm máu để tìm kháng thể chống lại Leishmania
Điều trị
Điều trị bệnh do nhiễm Leishmania phụ thuộc vào dạng bệnh và mức độ nghiêm trọng. Các loại thuốc được sử dụng thường là thuốc chống ký sinh trùng, chẳng hạn như amphotericin B và miltefosine. Trong một số trường hợp, có thể cần phẫu thuật để điều trị các biến chứng.
Phòng ngừa
Không có vắc-xin để phòng ngừa bệnh do nhiễm Leishmania. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Tránh tiếp xúc với muỗi cát bằng cách mặc quần áo che chắn, sử dụng thuốc chống côn trùng và ngủ trong màn có tẩm thuốc diệt côn trùng.
- Kiểm soát quần thể muỗi cát bằng cách loại bỏ nơi sinh sản và phun thuốc diệt côn trùng.
- Tăng cường hệ thống miễn dịch bằng cách ăn uống lành mạnh và duy trì lối sống lành mạnh.
Biến chứng
Bệnh do nhiễm Leishmania có thể gây ra một số biến chứng, bao gồm:
- Biến dạng da do vết loét
- Nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy yếu
- Suy cơ quan nội tạng do nhiễm trùng nội tạng
- Tử vong do nhiễm trùng nội tạng nghiêm trọng
