Nguyên nhân gây chấn thương thanh quản
Chấn thương thanh quản có thể được phân loại theo nguyên nhân:
- Chấn thương xuyên thấu: Do vật sắc nhọn đâm vào cổ.
- Chấn thương kín: Do chấn thương lực cùn vào cổ.
- Chấn thương kín gián tiếp: Do thổi khí trực tiếp trong khi bị chấn thương.
- Chấn thương do điều trị: Trong quá trình phẫu thuật hoặc nội soi.
Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ chấn thương thanh quản bao gồm:
- Giới tính nữ (có cổ dài, mỏng hơn)
- Trẻ em
- Tai nạn xe cơ giới
- Chấn thương thể thao
- Treo cổ, thắt cổ
Triệu chứng
Các triệu chứng của chấn thương thanh quản có thể bao gồm:
- Khó nói hoặc tạo ra âm thanh
- Thay đổi giọng nói (khàn tiếng)
- Thở ồn ào (thở rít)
- Suy hô hấp
- Đau cổ khi nuốt hoặc ho
- Bầm tím ở cổ
- Ho ra máu
- Sưng cổ
Chẩn đoán
Chẩn đoán chấn thương thanh quản dựa trên:
- Đánh giá lâm sàng: Kiểm tra cổ để tìm tiếng rít, tiếng kêu hoặc cảm giác popping dưới da.
- Nội soi thanh quản: Sử dụng ống soi linh hoạt để trực quan hóa các dây thanh âm.
- Chụp CT: Để đánh giá mức độ tổn thương ở cổ và ngực.
Phân loại
Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, chấn thương thanh quản được phân loại thành bốn nhóm:
- Nhóm I: Triệu chứng nhẹ, máu tụ nhỏ, không có bằng chứng đứt thanh quản.
- Nhóm II: Đường thở bị hư hại nhẹ, phù nề/tụ máu, tiếp xúc niêm mạc nhỏ.
- Nhóm III: Đường thở bị hư hại nghiêm trọng, phù nề/tụ máu nặng, tiếp xúc sụn, dây thanh âm bất động.
- Nhóm IV: Đường thở bị hư hại rất nghiêm trọng, vết rách niêm mạc nặng, tiếp xúc sụn, dây thanh âm bất động.
Điều trị
Mục tiêu chính của điều trị chấn thương thanh quản là:
- Bảo vệ đường thở: Đặt ống nội khí quản hoặc mở khí quản.
- Sửa chữa các tổn thương: Phẫu thuật mở, chữa lành vết rách hoặc vết nứt.
Phục hồi chức năng
Sau khi các đường thở đã lành, cần thực hiện đánh giá khả năng nói và nuốt. Trẻ cũng cần nghỉ ngơi thanh quản thường xuyên và được trị liệu ngôn ngữ.
Ngăn ngừa
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa chấn thương thanh quản, nhưng giảm thiểu các yếu tố nguy cơ có thể giúp giảm nguy cơ. Điều này bao gồm:
- Đeo dây an toàn khi đi xe
- Sử dụng thiết bị bảo vệ phù hợp khi chơi thể thao
- Tránh treo cổ hoặc thắt cổ
- Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu nghi ngờ chấn thương thanh quản
