Hô hấp ký là gì?
Hô hấp ký là một xét nghiệm y tế đo lường chức năng hô hấp của một cá nhân. Nó đánh giá khả năng hoạt động của phổi bằng cách đo thể tích không khí mà một người có thể hít vào và thở ra.
Khi nào cần thực hiện hô hấp ký?
Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện hô hấp ký khi quan sát các triệu chứng như khó thở, khò khè hoặc ho dai dẳng. Xét nghiệm này giúp chẩn đoán các bệnh lý hô hấp như hen suyễn, COPD, viêm phế quản mạn tính, khí phế thủng, xơ phổi và kiểm tra chức năng phổi trước phẫu thuật. Ngoài ra, hô hấp ký còn được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý hô hấp mạn tính và sàng lọc các bệnh phổi liên quan đến nghề nghiệp.
Quy trình thực hiện
Trước khi thực hiện:
* Tránh hút thuốc trong vòng 1 giờ trước khi làm xét nghiệm.
* Không sử dụng thuốc hít hoặc thuốc điều trị khác trước khi làm xét nghiệm.
* Không uống rượu vào ngày làm xét nghiệm.
* Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để thuận tiện cho việc hít thở sâu.
* Tránh ăn quá no trước khi làm xét nghiệm vì có thể ảnh hưởng đến khả năng hít thở.
Trong khi thực hiện:
* Ngồi thẳng trong quá trình đo.
* Kẹp mũi để đóng cả hai lỗ mũi lại và đặt đầu ống của hô hấp kế vào miệng.
* Hít một hơi thật sâu, giữ hơi thở lại một vài giây và sau đó thở ra mạnh nhất có thể vào đầu ống ở miệng.
* Thực hiện lại như vậy ít nhất 3 lần để đảm bảo kết quả đo được đồng nhất.
* Bác sĩ sẽ lấy kết quả cao nhất trong 3 lần đo làm kết quả cuối cùng.
* Sau đó, bác sĩ sẽ cho bạn dùng một loại thuốc hít có tác dụng giãn phế quản. Sau 15 phút, bạn sẽ thực hiện hô hấp ký thêm một lần nữa.
Sau khi thực hiện:
* Toàn bộ quá trình thường mất khoảng 30–90 phút để hoàn tất.
* Bạn có thể về nhà ngay sau khi thực hiện và quay trở lại các hoạt động bình thường.
* Nếu đang theo dõi chức năng phổi cho các bệnh lý đường hô hấp, bạn nên thực hiện hô hấp ký khoảng 1–2 lần/năm nếu bệnh được kiểm soát tốt.
Thận trọng
- Quá trình hô hấp ký yêu cầu bạn phải gắng sức khi hít thở, vì vậy nếu có cơn đau thắt ngực gần đây hoặc có một số bệnh lý tim mạch, bạn không nên thực hiện xét nghiệm này.
- Sau khi thực hiện, bạn có thể cảm thấy hơi chóng mặt hoặc khó thở trong giây lát, nhưng hiếm khi gây ra các vấn đề hô hấp nghiêm trọng.
Kết quả
Các chỉ số quan trọng trong hô hấp ký bao gồm:
* Dung tích sống thở mạnh (FVC): Tổng thể tích khí hít vào và thở ra gắng sức khi hít thở sâu.
* Thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên (FEV1): Lượng thể tích khí thở ra gắng sức trong 1 giây đầu tiên.
* Tỷ lệ FEV1/FVC: Tỷ lệ phần trăm dung tích phổi thở ra trong một giây đầu.
Kết quả bình thường khi các chỉ số đo được đạt hơn 80% so với giá trị bình thường dự đoán.
Giản đồ hô hấp ký
Các chỉ số hô hấp ký có thể được biểu diễn dưới dạng đường cong gọi tạo thành giản đồ lưu lượng – thể tích hoặc giản đồ thể tích – thời gian.
