Bệnh tổ đỉa là gì?
Bệnh tổ đỉa là một bệnh viêm da gây ra các mụn nước ngứa ngáy trên lòng bàn tay và bàn chân. Các mụn nước thường có kích thước nhỏ (khoảng 1-2 mm) và lành sau khoảng 3 tuần. Sau khi mụn nước khô, chúng để lại các lớp vảy trên da. Mặc dù không nguy hiểm, nhưng bệnh tổ đỉa có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống do tính chất tái phát và dai dẳng.
Giai đoạn của bệnh tổ đỉa
Bệnh thường xuất hiện ở người trưởng thành và thanh thiếu niên, trải qua 3 giai đoạn:
- Cấp tính: Các mụn nước xuất hiện đột ngột và kéo dài trong vài tuần.
- Mãn tính: Các mụn nước tiếp tục xuất hiện trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.
- Tái phát: Các mụn nước tái phát sau một thời gian thuyên giảm.
Triệu chứng của bệnh tổ đỉa
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tổ đỉa bao gồm:
- Mụn nước trên da: Mụn nước nhỏ, ngứa, cứng và xuất hiện thành từng đám trên lòng bàn tay và bàn chân.
- Da ngứa và nóng rát: Các mụn nước gây ngứa dữ dội, càng gãi càng ngứa.
- Mụn nước sưng đỏ: Nếu bị nhiễm trùng, mụn nước có thể sưng đỏ, kèm theo sốt và sưng hạch bạch huyết.
- Thay đổi hình dáng móng: Do sưng hạch bạch huyết, hình dạng móng tay có thể bị thay đổi.
- Vảy khô: Khi mụn nước khô, chúng để lại các vảy chết bong tróc trên da.
Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa
Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh tổ đỉa vẫn chưa được xác định, nhưng một số yếu tố có thể góp phần gây ra bệnh, bao gồm:
- Hệ miễn dịch nhạy cảm: Hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với các chất kích thích hoặc chất gây dị ứng, dẫn đến viêm da.
- Dị ứng: Tiếp xúc với các chất như xi măng, niken, coban và crom có thể gây ra bệnh tổ đỉa.
- Độ ẩm: Độ ẩm cao hoặc đổ mồ hôi quá nhiều ở bàn tay và bàn chân có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho bệnh phát triển.
Phương pháp điều trị bệnh tổ đỉa
Chẩn đoán
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh tổ đỉa dựa trên tiền sử bệnh và khám da. Các xét nghiệm như kiểm tra dị ứng, sinh thiết hoặc xét nghiệm máu có thể được thực hiện để loại trừ các tình trạng tương tự khác.
Các biện pháp điều trị tại nhà
Các biện pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh tổ đỉa, bao gồm:
- Sử dụng nước ấm: Tắm hoặc ngâm tay chân trong nước ấm để làm dịu da.
- Chườm mát: Chườm mát lên vùng da bị ảnh hưởng để giảm ngứa và kích ứng.
- Dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm thường xuyên để giữ ẩm cho da.
- Bảo vệ da: Đeo găng tay và tất để bảo vệ da khỏi các chất kích thích.
Thuốc điều trị
Ngoài các biện pháp tại nhà, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau đây để điều trị bệnh tổ đỉa:
- Kem hoặc thuốc mỡ corticosteroid: Giúp giảm viêm và ngứa.
- Thuốc kháng histamine: Giúp giảm ngứa.
- Corticosteroid toàn hệ thống: Thuốc uống mạnh hơn được sử dụng trong trường hợp nghiêm trọng.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Giúp ức chế hệ thống miễn dịch và giảm viêm.
- Quang trị liệu: Sử dụng tia cực tím để điều trị các rối loạn da, bao gồm cả bệnh tổ đỉa.
Phòng ngừa
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa bệnh tổ đỉa, nhưng một số biện pháp sau có thể giúp giảm nguy cơ bùng phát:
- Tránh các chất kích thích: Xác định và tránh các chất có thể gây dị ứng hoặc kích ứng da.
- Giữ ẩm cho da: Giữ ẩm cho da để tạo ra hàng rào bảo vệ chống lại các chất kích thích.
- Rửa tay thường xuyên: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng nhẹ để loại bỏ vi khuẩn và chất kích thích.
